در سنین سالمندی به علت تغییرات فیزیولوژیک ایجاد شده در مغز و عضلات شاهد تغییراتی در گفتار و زبان سالمندان خواهیم بود . در این سنین برخی از توانایی های گفتاری رشد کرده و بهتر می شوند. مثلا طبق بررسی ها و تحقیقات انجام شده توانایی انسان در داستان گویی با افزایش سن بالا می رود.
برخی دیگر از توانایی های گفتاری کاهش می یابد. البته این تغییرات طبیعی است و به تدریج بعد از ۶۵ سالگی پدید می آیند. مهم ترین این تغییرات عبارتند از :
۱-کاهش حجم گفتار : فرد سالمند کمتر از گذشته حرف می زند و در مهمانی ها و محافل خانوادگی کمتر وارد بحث می شود.
۲-کاهششنوایی: با افزایش سن، تغییرات مشهودی در کاهش شنوایی(سنگین شدن گوش) بروز می کند. فرد سالمند دیگر نمی تواند اصوات ضعیف را بشنود و گفتار دیگران را به راحتی درک کند. در این موارد اغلب از اطرافیان می خواهد تا بلندتر صحبت کنند یا صدای تلویزیون را بلندتر کنند. همچنین کاهش ادراک گفتار در سالمندان، علاوه بر افت شنوایی به دلیل ضعف حافظه کوتاه مدت نیز بروز می کند.
۳-بروز مشکلاتی در واژه یابی (پیدا کردن کلمه مورد نظر) : فرد سالمند ممکن است در هنگام صحبت کردن بارها کلمات مورد نظر خود خصوصا اسامی افراد، اشیا و اماکن را به خاطر نیاورد و همین امر باعث بروز وقفه در روند گفتار وی می شود. در این هنگام فرد احساس می کند کلمه یا اصواتی از آن را به خاطر می آورد ولی توان بیان آن را ندارد به اصطلاح کلمه نوک زبانش است ولی نمی تواند آن را به طور کامل بازیابی نماید. این مشکل بیشتر در میان سالمندانی دیده می شود که بیش از ۸۰ سال داشته و از تحصیلات کمتری برخوردارند سطح بالاتر تحصیلات و یا مطالعه ی مستمر در طول زندگی تا حد زیادی احتمال بروز این مشکل را کاهش می دهد.
۴-کوتاه شدن طول جملات:
سالمندان در مقایسه میانسالان از جملات و عبارات کوتاه تری استفاده می کنند. به عبارت دیگر سطح پیچیدگی نحوی گفتار سالمندان کاهش می یابد.
۵- کاهش ادراک خواندن :از دیگر تغییراتی که در سالمندی رخ می دهد کاش توانایی درک متن است .
مطالعات نشان می دهد فرد سالمند در مقایسه با جوانان و میانسالان مطالبی را که میخواند ، کمتر درک می کند.
۶-کاهش شدید سرعت نوشتن
۷- اختلال در تلفظ اصوات گفتار به خصوص در سالمندانی که دندان های خود را از دست داده اند ،دیده می شود.
موارد فوق دربرگیرنده ی مشکلات گفتاری ناشی از بیماری های دوران سالمندی مانند دمانس و آلزایمر یا سکته های مغزی نیست .
ادرس گفتاردرمانی در کرج: کرج سه راه گوهردشت ولیعصر4 پلاک22 واحد5 گفتاردرمانی پویش
تلفن : 02632708298
رشد مراحل ارتباط سه دسته است:
1. Prelocutionar2.illucotionary
3.locutionary
در اولین مرحله کودک ممکن است ارتباط داشته باشد اما قصد و هدف خاصی نباشد به طور مثال کودک وسیله ای را بخواهد اما دور از دسترس او باشد و تقلا کند و مادر شی رابه او بدهد در اینجا ارتباط برقرار شده و بر روی فرد دیگر نیز اثر گذاشته اما کسی که این ارتباط را برقرار کرده هدفی خاصی نداشته است.
دومین مرحله که شروع ان را از 10 ماهگیتخمین زده اند به این شکل هست که کودک کم کم متوجه این ارتباط میشه و حالا با هدف به ارتباط می پردازه که به دو صورت هست: 1. protoimprative
ویا 2.protodeclarative
1-شکل ارتباط به صورت دستور هست به طوری که کودک به مادرش دستور میده شی را بهش بده
2- حالت خبری داره یعنی اینکه کودک به شی اشاره می کنه و صدا تولید می کنه که فقط می خواد توجه مادر را به اون شی یا به خودش
جلب کند
این مرحله همراه باjoint_attention است.
مرحله سوم شروع مرحله زبانی هست که معمولا با شروع کلمات آغاز میشود اما گاهی ممکن است کلمات اولیه به صورت referentialy نباشند و به صورت idiosyncratic باشند پس با وجود کلمه هنوز فاز locutionary آغاز نشده.
idiosyncratic
مثل وقتی که کودک از یک کلمه برای چند کاربرد استفاده می کند.
referentialy
زمانی که کودک به صورت منحصر به فرد از کلمات استفاده میکند.
رشد کلیه این مراحل برای شروع گفتار کودک لازم است. اگر به هردلیل کودک یکی از این مراحل را طی نکند یا در یک مرحله متوقف شود گفتاردرمانی مورد نیاز است که با توجه به ارزیابی دقیق وضعیت کودک درمان از همان مرحله اغاز شود.
ادرس گفتاردرمانی و کاردرمانی پویش کرج: کرج سه راه گوهردشت ولیعصر4 پ22 واحد5 گفتاردرمانی پویش
تلفن: 32708298
1. گفتارکودکانه
کلمات اشتباه گفتاری کودک را تکرار نکنید. این موضوع نباید با کاربرد گفتار مادرانه اشتباه گرفته شود زیرا گفتارمادرانه به رشد و تکامل زبان در کودک کمک می کند.
2. گفتار تلگرافی
گفتار تلگرافی خالی از کلمات گرامری است و معمولا توسط کودک استفاده می شود، فراموش نکنید که گفتار شما در عین ساده بودن و داشتن ویژگی گفتار مادرانه نباید نادرست باشد، پس در هنگام ارتباط با کودک از گفتار تلگرافی استفاده نکنید.
3. استفاده از محصولات آموزشی شامل DVD و کارت های تصویری با هدف رشد زبان
در بسیاری از موارد کودکانی که زیاد به تماشای محصولات ضبط شده می پردازند، از رشد زبانی مناسبی برخوردار نیستند. همچنین زمانی که کودک شما با استفاده از تصاویر قرار است که کلمه جدیدی را بیاموزد درحقیقت در حال پاسخ دادن به یک تصویر است و این به معنی آن است که مفهوم کاملی از آن واژه را کسب نخواهد کرد و این تنها در موقعیت های واقعی به وقوع می پیوندد.
4. استفاده از پستانک
استفاده از پستانک در درازمدت نه تنها موجب مشکلات فکی و دندانی می شود بلکه در استفاده از گفتار هم موثر است چون کودک فرصت های مناسب برای صداسازی را از دست می دهد.
Lowry L., Hanen center,
فلج تارهای صوتی میتواند به دلایل زیر پیش بیاید:
آسیب به تاراواها در حین عمل جراحی
جراحی گردن یا قسمت فوقانی قفسه سینه میتواند منجربه وارد آمدن آسیب به حنجره شود. جراحی هایی که خطر آسیب زیادی دارند شامل جراحی غدد تیروئید یا پاراتیروئید، مری، گردن و قفسه سینه میباشند.
آسیب به گردن یا قفسه سینه
تروما( اسیب) گردن یا قفسه سینه میتواند به اعصابی که به تارهای صوتی یا حنجره عصبدهی میکنند، آسیب وارد سازد.
سکته مغزی
سکته مغزی، جریان خون در مغز را قطع میکند و گاه منجربه وارد آمدن آسیب به بخشی از مغز میشود که مسئول ارسال پیام به حنجره است.
تومورها
تومورها، چه سرطانی و چه غیر سرطانی، میتوانند اطراف و یا داخل عضلات، غضروف ها یا اعصاب کنترل کننده عملکرد حنجره رشد کنند و منجربه فلج تارهای صوتی شوند.
عفونت های ویروسی
برخی از عفونت های ویروسی مانند بیماری لایم، اپشتین بار و تبخال میتوانند منجربه التهاب و آسیب مستقیم به اعصاب حنجره شوند.
بیماری های عصبی
در صورت ابتلا به بیماری های عصبی خاص، مانند اسکلروز متعدد (ام اس) یا بیماری پارکینسون، ممکن است فرد به فلج تارهای صوتی نیز دچار شود.
علاوه بر دارو درمانی و تزریق گاهی درمان این مشکل به گفتاردرمانی نیاز دارد
ادرس گفتاردرمانی پویش کرج: کرج سه راه گوهردشت ولیعصر4 پلاک 24 واحد5 ساختمان ایران گفتاردرمانی و کاردرمانی پویش
تلفن : 026-32708298
برای استفاده پربار از تعتعطیلات لطفا موارد زیر را در نظر داشته باید:
در کودکانی که به هم ریختگی حسی دارند جهت جلوگیری از اشفتگی از رفتن به محیطهای پر سروصدا خودداری کنید یا از قبل کودک را اماده کنید
چنانچه به سفر می روید از مناظر و موقعیت های جدید برای افزایش شناخت کودک استفاده کنید. اگر حیوان جدید یا منظره تازه ای میبیند به زبان کوتاه برایش توضیح دهید مثلا این دریاست . دریا اب داره. ماهی تو دریاست. (شناخت دریا)
برای تثبیت گفتار کودک از این محرک های محیطی جدید استفاده نمایید و با جملاتی متناسب با طول گفتار کودک با وی صحبت کنید
ایجاد هیجان برای کودکانی که گفتار تک کلمه و یا در حد قان وقون دارند با محرک های جدید محیطی
در کودکانی که لکنت دارند :
وی را وادار به صحبت در محیطهای جدید نکنید
در مواجهه با محرکهای جدید قدم به قدم و بدون ایجاد استرس پیش بروید مثلا اگر باغ وحش می روید کودک را وادار به دست زدن به حیوانات نکنید اجازه دهید خودش پیش برود
خیلی مهم است که اجازه ندهید در مسیر توانبخشی خللی ایجاد شود و حتما هر روز حداقل یکبار تمرینات ساختارمند کلینیک را داشته باشید
خوش و سلامت باشید
گفتاردرمانی پویش : کرج سه راه گوهردشت ولیعصر4 پلاک 22 تلفن 32708298