عملکرد اجرایی ذهن چیست

عملکرد اجرایی  یک مجموعه عملیات پردازشی عالی ذهن  است که بر اساس رفتارهای هدفمند، چهارچوبی برای رسیدن به هدف ایجاد می کند.

  ساده تر وقتی که می خواهیم مسئله ای را حل کنیم (که جزء مسایل روزمره ما حساب نمی شود)، از قابلیت هایی ذهنی بهره می گیریم که اصطلاحاً عملکرد اجرایی نام دارد. این قابلیت ها مربوط به قسمت های جلوی مغز و شبکه های وسیع عصبی است که با آن مرتبط است

مطالعات  علوم اعصاب نشان می دهد مهارت های عملکرد اجرایی در سالهای اول زندگی شکل می گیرد و در دوران کودکی و نوجوانی قوی تر می شود؛ تکامل آن تا اوایل بزرگسالی ادامه می یابد و در این مدت در تکامل سایر توانایی های فردی نقش ایفا می کند.

️قابلیت های یادگیری، حافظه، مهارت های ریاضیات و خواندن و رفتارهای عاطفی-اجتماعی با عملکرد اجرایی ارتباط دارد ️بعلاوه موفقیت در تحصیل و محیط کار و زندگی نیز به آن مرتبط است، عده ای معتقدند حتی پایبندی به اخلاق نیز مرتبط با عملکرد اجرایی می باشد.

ادرس گفتاردرمانی و کاردرمنی پویش کرج: کرج سه راه گوهردشت ولیعصر4 پلاک 22 واحد2

32708298 تلفن

 ️اجزای عملکردی اجرایی:

شروع کردن

 قابلیت آغاز کار به صورت مستقل  می باشد که با طرح ایده و استراتژی حل مسئله صورت می گیرد. در صورتی که فردی در این زمینه ضعیف باشد برای شروع کردن کارهایش احتیاج به راهکار و تلنگر دارد. 

برنامه ریزی و سازماندهی

 برای حل مسئله اجزای مهمی هستند.

برنامه ریزی

 یعنی تعیین بهترین راه برای رسیدن به هدف. به وسیله برنامه ریزی فرد با پیش بینی حوادث آینده و تعیین مراحل کار و اهداف جزئی، می تواند به کارش نظم دهد. افرادی که در این حوزه ضعف دارد بی برنامه عمل می کنند. سازماندهی فرد را قادر می سازد کارش را به صورت یکپارچه جلو ببرد و در حل مسئله پراکنده عمل نکند.

 سازماندهی مواد

 فرد در محیط و در کارها نظم را برقرار می کند.

حافظه کاری

قابلیت به روز رسانی و فعال نگه داشتن اطلاعاتی است که در انجام کارها لازم است آنها را به خاطر سپارد. این مهارت در تکمیل آزمونهای چند مرحله ای و انجام دستورالعمل های پیچیده  به کار می آید.

بازداری

قابلیت به تاخیر انداختن یا مقاومت در برابر تکانه های است که در رسیدن به هدف اخلال ایجاد می کنند. در صورت وجود مشکل در این مقوله فرد ظاهراٌ بدون فکر و تکانه ای عمل می کند و نمی تواند در کارش به خوبی تمرکز کند. کودکان و نوجوانانی که در این مورد مشکل شدید دارند بهتر است از نظر نقص توجه و بیش فعالی بررسی گردند.

تغییر 

یعنی اینکه فرد بتواند روش حل مسئله را بنا به موقعیت جدید سریعاً عوض کند، تمرکز خود را از یک مرحله به مرحله جدید معطوف سازد به عبارتی منعطف فکر کند. معمولاً فردی که در این مقوله مشکل دارد انگار در موضوعی "گیر می کند" و بر ادامه دستورالعمل قبلی اصرار می ورزد. مثلاً در اختلال در خود ماندگی یا اوتیسم این مهارت ضعیف می باشد.

  کنترل هیجانی

یعنی تسلط بر هیجانات عاطفی است و با مهار و تعدیل تکانه ها ارتباط نزدیکی دارد از جمله مواردی است که در آزمون ها به راحتی  قابل مشاهده نیست.

نظارت

 به فرد قدرت بازبینی می دهد و باعث می شود فرد بفهمد گفتار و رفتار او بر دیگران چه اثری می گذارد .

کنترل کودک بیش فعال در مهمانی

 چگونه کودکان بیش فعال را در مهمانی ها کنترل کنیم؟

 حتما قبل از خارج شدن از خانه، درباره جایی که می‌خواهید بروید و افرادی که ممکن است کودک با آنها ملاقات کند، حرف بزنید تا آمادگی وارد شدن به آن مکان را داشته باشد و بدرفتاری نکند.

 خیلی کوتاه و واضح با پیامی روشن انتظاری که از او دارید، بیان کنید. مثلا «از تو می‌خواهم در مهمانی کنار من بنشینی و با اسباب‌بازی‌ات بازی کنی همین! اگر به این قول و قانون پایبند موندی بعد مهمونی جایزه داری.»
 بلافاصله پس از مهمانی باید جایزه کودک به او داده شود. اما حواستان باشد که این جایزه نباید خیلی بزرگ باشد.. دقت کنید این بچه‌ها به‌خاطر نداشتن تمرکز یادشان می‌رود خواسته‌تان چه بوده و لازم است گهگاه نه با اشاره و چشم درشت کردن (برای کودکانی که بیش‌فعال نیستند اشاره‌ای کوچک قابل‌درک است) که با پیام‌های لمسی مثل گرفتن دستشان لمس و نوازش سر یا صورت آنها و با مهربانی یادآور شوید، خواسته‌تان چه بوده و در ازای آن چه جایزه‌ای منتظرش هست.

 اگر کودک به قول و وعده‌تان پایبند نشد، تاکید کنید مهمانی را ترک می‌کنید و دفعه بعد او را نخواهید برد. یادتان باشد به حرفتان پایبند بمانید و آن را در هر حال اجرا کنید.

جایزه باید کوچک و ارزان باشد و آن را در کیفتان همراه داشته باشید تا پایان مهمانی آن را بدهید یا اگر جایزه فعالیتی برایش در نظر گرفتید، باید حتما بلافاصله انجامش دهید (مثلا رفتن به پارک یا ١٠ دقیقه فوتبال بازی کردن و...)

دقت کنید تنبیه‌کردن این بچه‌ها کاملا اثر معکوسی دارد و بعد از مدتی به جایی می‌رسید که خودتان از تنبیه بی‌نتیجه‌اش خسته خواهید شد.

 در نظر گرفتن پاداش‌های کوچک و البته متنوع برای انتظارات و درخواست‌هایی که از فرزندتان دارید کاملا کارساز است. رعایت تنوع در انتخاب هدیه‌های کوچک بسیار مهم است. این کوچولوهای تنوع طلب وقتی ببینند همیشه جایزه‌شان یک مداد تراش یا فلان شکلات است دیگر تلاش نمی کنند تا آن را به دست بیاورند.

 دقت کنید برای انتقال پیام‌ها و قوانین به این بچه‌ها حتما باید از تصاویر کمک بگیرید تا اثر بخش شود. مثلا عکس پریدن کودک روی مبل یا بچه‌ای در حال شیرجه‌زدن در ظرف میوه و... باید جایی نصب شود و روی آن علامت ممنوع باشد، تا کودک بداند این کار را نباید بکند.

 اگر می‌بینید فرزندتان به هر خط قرمز یا قانون شما احترام می‌گذارد، بلافاصله آن را بازگو کنید و در حضور پدر یا مادربزرگ و ..تحسینش کنید؛ «پسرم امروز آروم نشسته روی مبل و تلویزیون دیده و قانون نپریدن رو رعایت کرده براش همه هورا بکشید» حتی می‌توانید یک برچسب هم جایزه بدهید. همان جا کنار قانون تصویری (اگر رعایت آن مورد برایتان مهم است) تعریف کنید که با کسب ۵ یا ٣ برچسب، جایزه‌ای کوچک خواهد داشت.

کلینیک گفتاردرمانی و کاردرمانی پویش کرج: کرج سه راه گوهردشت ولیعصر4پلاک22 ساختمان ایران واحد5

تلفن: [phone]

سطوح طبیعی رشد تمرکز در کودکان

رشد طبیعی توجه و تمرکز

سطح 1 - تولد تا یک سالگی :حواس پرتی زیاد، مشخصه سطح یک است، توجه کودک به سرعت از یک شئ به شئ، شخص یا حادثه دیگری می رود. هر حادثه جدیدی ( از قبیل قدم زدن یک نفر ( به سرعت حواس کودک را پرت می کند .
سطح 2 -  یک تا دو سالگی:کودکان می توانند روی مسایل بینایی منتخب خودشان تمرکز کنند ولی دخالت های بزرگسالان را اعم از کلامی یابینایی نمی توانند تحمل کنند. ممکن است این کودکان کله شق یا خود سر به نظر برسند ولی در حقیقت توجه آنها یک سویه است و به منظور تمرکز روی امر مورد نظر خودشان باید همه محرکات خارجی را نادیده بگیرند .
سطح 3 - دو تا سه سالگی:توجه در این کودکان هنوز، تک سویه است . کودک هنوز نمی تواند روی محرکات شنیداری و دیداری از منابع مختلف تمرکز کند. کودک در حین بازی نمی تواند به دستورات بزرگ ترها گوش کند، ولی می تواند با کمک بزرگ ترها تمام توجهش را به گوینده معطوف سازد و سپس دوباره به بازی بر گرداند .
سطح 4 -  سه تا چهار سالگی :هنوز کودک باید توجه کامل خود را ( بینایی - شنیداری ) بین کار خودش و گوینده به نوبت معطوف کند. امااکنون به تنهایی بدون نیاز به دخالت بزرگ ترها برای تمرکز کردن توجه، این کار را انجام می دهد .
سطح 5 - چهار تا پنج سالگی:حالا توجه کودک دو سویه است کودک دستورات کلامی وابسته به کار خود را بدون قطع کردن فعالیتش، از طریق نگاه کردن به گوینده می فهمد  ممکن است زمان تمرکز هنوز کوتاه باشد اما کودک می تواند در گروه آموزش ببیند.
سطح 6 -  پنج تا شش سالگی:مسیرهای شنوایی، بینایی و لامسه کاملا" منسجم شده اند و تمرکز خیلی خوب کسب و ایجاد شده است.

این موارد خلاصه ای از مراحل رشد تمرکز کودکان است و با دیدن مواردی که ناقض این چک لیست است و حتی در صورت مشک. کبودن بهتر است به مراکز معتبر گفتاردرمانی و کاردرمانی مراجعه بفرمایید. دقت داشته باشید که با چند علامت کوچک نمیتوان به کودک برچست بیش فعالی زد

منبع کتاب : بیش فعالی و نقص در توجه در نوجوانان

ادرس مرکز گفتاردرمانی پویش کرج: کرج سه راه گوهردشت نرسیده به بازار ملاصدرا ولیعصر4 پلاک22 واحد5 ساختمان ایران گفتاردرمانی و کاردرمانی پویش

32708298

تغذیه در بیش فعالی

حقیقات نشان داده که فاکتورهای تغذیه ای می توانند در علت شناسی بیش فعالی ADHD نقش مهمی را ایفا کنند. در زیر به چند نمونه اشاره می شود اما نباید در درمان این اختلال به تغذیه صرف توجه نمود و نقش توانبخشی در این افراد را نادیده گرفت:

-پیریدوکسینB6: افزاینده سروتونین خون است تفاوتهای بیولوزیک در افراد بیش فعال باعث می شود برای سنتز سروتونین به پیریدوکسین نیاز بیشتری داشته باشند.

- نیاسینامیدB3: در مطالعات مصرف این ماده کاهش نشانه های بیش فعالی را نشان می دهد.

-کمبود مواد معدنی: مطالعات روی بافت مو و خون افراد بیش فعال، کمبود چندین ماده معدنی مهم از جمله اهن منیزیوم و روی را نشان داده است.

-کمبود اسیدهای چرب: اسیدهای چرب ضروری بدن در این افراد کمتر از میزان لازم است. این اسیدهای چرب را میتوان در قالب مواد مکلمل شامل امگا3(روغن ماهی، روغن تخم کتان)و ماهی سالمون تامین نمود.

رژیم های غذایی شامل روغن با اسید چرب ترانس بالا و هیدروزنه و اشباع باید محدود شوند.

بیوفیدبک و نوروفیدبک

نوروفیدبک، واکنش های فیزیولوژیک  نهفته درمغز انسان و امواج مغزی که هر لحظه بر وضعیت رفتاری و عملکردی ما اثر گذارند را ثبت می کند و بعد آن چه که در همان لحظه در مغز انسان در حال اتفاق افتادن است را کاملا دقیق، روشن و واضح روی صفحه ی نمایشگر به تصویر می کشد.

بیوفیدبک روشی است که در ان می اموزید عملکردهای بدن از جمله ضربان قلب را کنترل نمایید. در این روش حسگرهای الکتریک به شما وصل می شود تا بتوانید انچه در بدن شما رخ میدهد را کنتترل کنین مثلا خود را ارام کنید.

این روشها جهت کنترل اختلالاتی از قبیل اضطراب و افسردگی و وسواس درد استفاده می شود . در این موارد استفاده از این روشها در FDA امریکا به تایید رسیده است.

ایا در درمان اختلالات گفتاری در اتیسم و .لکنت ..نیز کاربرد دارد؟؟؟؟؟؟؟؟؟تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام گرفته است اما با قاطعیت به نتیجه نرسیده اند. و در منابع معتبر استفاده از این روش توصیه نشده است

اشکالات استفاده از این روش ها چه می باشد؟این روشها مانند سایر روشهای درمانی صددرصد نتیجه بخش نیستند و با وجود هزینه سنگینی که بردوش خانواده تحمیل می کند قطعیت درمان ندارد. استفاده از این دستگاهها باید تحت نظر متخصصصین با صلاحیت باشد. با توجه به جدید بودن این روشها احتمال دارد اثرات سو ان هنوز مشخص نشده و دراینده نزدیک اثرات جانبی سو ان بر مغز استفاده کنندگان مشخص شود. در ایران از این روش در درمان اختلالاتی که هنوز تاثیر مثبت نوروفیدبک بر ان تایید نشده استفاده می شود.

به طور خلاصه اینکه همیشه بهترین راه نزدیکتری راه نیست گول تبلیغات را نخوریم

کرج سه راه گوهر دشت  بین پل سه راه و میدان سپاه  ولیعصر4 پلاک22واحد5گفتاردرمانی پویش

02632708298

32708298:تلفن

">نمونه گفتار در لکنت بزرگسال قبل از درمان

">">وضعیت گفتار بعد از چند جلسه گفتاردرمانی